Een briljant is een uniek geslepen diamant.

Diamant komt van ‘adamas’ en betekent ‘onoverwinnelijk’, ‘onverslaanbaar’. Het is met een hardheid van 10,0 op de hardheidsschaal van Mohs het hardste natuurlijke mineraal dat in de natuur voorkomt. Daar zit zijn geschiedenis voor iets tussen.

De meeste diamanten zijn tussen 1 en 3,3 miljard jaar oud. De Griekse filosofen geloofden dat in diamanten hemelse geesten leefden. De Romeinen dachten dat het tranen van de goden waren of splinters van vallende sterren. Hindoes daarentegen verwezen naar door bliksem ingeslagen stenen. In wezen zijn diamanten echter niets meer dan een brok houtskool dat de tand des tijds heeft weten te doorstaan. Houtskool ‘dat niet opgaf’, dus…

Ook wij – mensenlichamen – bestaan atomair gezien gemiddeld uit 20% koolstof. Koolstof wordt gevormd in de sterren (zoals de zon). En koolstofverbindingen (tientallen miljoenen) vormen de basis voor al het leven op aarde. Ook wij bestaan dankzij miljoenen verbindingen. Ook wij hebben evolutionair beschouwd immense druk weten te doorstaan. Ook nu in tijden van chaos, angst, beperking, kleinere zichtbare en grotere onzichtbare oorlogen is dat verre van anders. Aanhoudende druk of stress vermoeit, het duwt ons verder naar achter en ook dieper naar binnen, willens nillens. Maar hoe vervelend het ook is stress heeft ons tegelijk ook sterker gemaakt, slimmer gemaakt, creatiever gemaakt, gevoeliger gemaakt, mooier gemaakt. Het slijpt beetje bij beetje het oude, het ruwe weg, het polijst ons steeds meer naar een betere, bewustere en unieke variant. De buitengewone zeldzaamheid tegemoet.

De wereld buiten ons passeert steeds door een lens binnenin. En deze lens vernauwt en vertroebelt in tijden van angst, misleiding en overleving. Alles hangt samen met en af van hoe je naar jezelf gaat kijken. Je zelfbeeld en wereldbeeld gaan hand in hand. Trust me on this. Vergeet daarom wat meer de politieke, medische en wetenschappelijke brillen die je bang, boos en bedroefd maken. Donkere emoties zijn zelden op licht en waarheid gebaseerd, en we kunnen ze bovendien ook ‘wegwerken‘. De natuur, maar ook mijn ervaring leert dat het donkerste uur van de nacht niet zozeer de hel maar wel de dageraad voorafgaat. En blinkende sterren bewijzen dat je ook kunt stralen in het donker. Alles stroomt, het leuke en minder leuke, het goede, het kwade. Alles stroomt. Herdenk en herbegin. Kijk door de lens die jou helpt en kracht geeft, een lens die aansluit bij de natuur, haar bouwstoffen, haar cycli en dynamieken.

Jij, ik, wij zijn dus bijlange geen schaapjes, hoe bang we ook zijn. We zijn hoegenaamd geen slaven, hoe slaafs we ons ook gedragen. We zijn geen verdwaalde slachtoffers op het spoor vernieling, hoe destructief we ook zijn. Neen. Wij zijn grootse, fenomenale, creatieve en intelligente schepsels. En we doorstaan stormen en orkanen. Samen, als helden, als volhardende briljanten in wording ✨.

– Steve Van Herreweghe –

In 2019 woonde ik in Rome een congres bij gedragen door het wetenschappelijk-spiritueel ‘rockduo’ dr. Gregg Braden & dr. Bruce Lipton. Deze twee visionaire en revolutionaire zwaargewichten – beiden auteur van wereldwijde bestsellers – namen ons gezwind mee in hun geavanceerde kijk op de wisselwerking tussen de ‘deeltjes’- of quantumfysica en spiritualiteit, jawel. Een ware onderdompeling werd het in ‘de wereld der mogelijkheden en spiegelingen’ waarbij het menselijk schepsel zowel evolutionair als in co-creatieve zin in een nieuw daglicht werd geplaatst.

90% geautomatiseerd

Ook vanuit hun betoog kwam een bevestiging van wat veel psychologen, gedragswetenschappers en sociologen al wisten, namelijk dat wij als mensen voor 90% geautomatiseerd leven, in gezonde en minder gezonde zin. Wij zijn bijna machinaal ‘geconditioneerd’. Niet zozeer op basis van het eerder ‘statische erfelijkheidsbeginsel’, maar vooral via ‘ingeprente, ingesleten handleidingen, schema’s en programma’s’, uit een ‘ver verleden’. Oude programma’s zeg maar – zoals die werkten voor onze ouders en voorouders – die voor een ‘uitrol van resultaten’ zorgen in ons leven, en waar we ons al dan niet tevreden over voelen.

90% geautomatiseerd in ons denken, reageren en handelen. En deze ‘conditioneringen’ zijn in essentie ‘leereffecten’ die in hoofdzaak ontstaan via het proces van herhaling. Hoe meer iets wordt herhaald hoe dieper het spoor in het geheugen wordt gegraveerd. Dit heet in de neuro-wetenschap priming en verwijst naar ‘een onbewuste vorm van leren’. We leren klassiek op basis van drie processen: door voortdurende (1) associatie (‘connecties leggen’), (2) operaties (‘handelingen uitvoeren’) en (3) imitatie (kopiëren, modelleren). Over dat laatste wil ik het hier hebben, in concreto welke zenuwcellen hierbij een sleutelrol spelen en hoe ‘besmettelijk’ vooral gedrag en emoties wel kunnen zijn, voor onszelf, voor anderen en dus ook voor het collectief.

Spiegelneuronen

Je gesprekspartner geeuwt en plots begin je zelf te geeuwen.
Je ziet een vreemdeling z’n teen stoten en je gezicht vertrekt.
Je ziet de actrice in tranen uitbarsten – nadat haar partner haar verlaten heeft – en je huilt mee.
Je ziet iemand smullen van een ijsje en het water komt in je mond. 

Het komt door onze spiegelneuronen. Dit zijn zenuwcellen die ‘aangevuurd’ worden als je een handeling uitvoert, maar ook als je een ander persoon een handeling ‘ziet’ uitvoeren. Je brein detecteert geen verschil tussen wat er ‘werkelijk’ met je gebeurt of niet. Het spiegelt en activeert de bijhorende neuro-chemische responsen en gevoelens, en meestal automatisch. Onderzoek toont aan dat deze cellen een enorme rol spelen bij de ontwikkeling van ons leren, begrijpen én niet in het minst ons medeleven. 

Gedrag rondom ons is dus ergens besmettelijk of we het nu willen aannemen of niet. We worden zelf gebiologeerd door onze sociale interactie en vice versa. Net als communicerende vaten. En hoe hoger de sociale gevoeligheid des te hoger de mate van spiegeling. We observeren, imiteren en kopiëren nu eenmaal, willens en nillens. Zo overleven we. En hoe jonger we zijn hoe meer we dit doen. Tot ongeveer ons zevende levensjaar spiegelen we het meest omdat de hersenactiviteit tot dan theta-hersengolfdominant is. De hersenactiviteit vertoont diverse soort golven (gamma, bèta, alfa, thèta, delta). Thèta-golven (frequentie tussen 4 tot 8 Hz.) zijn aanwezig wanneer je dromerig bent, creatief bezig bent, tijdens de REM slaap, het niveau ook waarop we heel ‘hypnotiseerbaar’ en dus ‘programmeerbaar’ zijn. Confronterend als je er dieper over nadenkt, als ouder, als leerkracht, als ‘influencer’.

“Wij zijn geen (sch)apen, en toch is gedrag bijzonder besmettelijk.”

Het verklaart waarom we (ook als volwassen kinderen) gemakkelijk aan ‘copy-cat’ doen, elkaar ‘na-apen’, ‘volgen’, in het goede en in het kwade. Baas roept op medewerker, medewerker scheldt op kind, kind slaat de kat en kat krabt de hond. Niet alleen ‘leading’ maar ook ‘educating’, ‘relating’ en ‘coping’ gebeurt dus ‘by example’. We zijn dus minder vrij dan we denken en slaafser dan we willen, tot spijt van wat ons ego aankan. 

Bovendien leren we uit de theorie van en studies over de self-fulfilling prophecy, de placebo-, nocebo- en pygmalion-effecten enerzijds dat onze ‘aannames’ ons gedrag sturen, en hierdoor een gelijkwaardige ‘gevreesde’ of ‘verwachte’ realiteit gaan scheppen. Maar anderzijds ook dat we de realiteit van een ander kunnen aflijnen. Of hoe een overtuiging zich kan concretiseren en je in een waarheidswaan houdt, die zichzelf versterkt en een ander ‘besmet’. Ik besprak dit iets uitvoeriger in het artikel ‘8 psychologische effecten die uw blik kunnen verruimen’. Dit werkt zowel in positieve als in negatieve zin, en in de regel bij nagenoeg iedereen, tenzij er neurologische aandoeningen zijn.

Ik stip dit fenomeen aan aan omdat in het licht van de wereldwijde Coronapolitiek de maatregelen, de volgzaamheid ervan, maar ook de onderliggende aannames en angstpatronen, en de vele familiale en sociale conflicten evenzeer worden ‘overgedragen’. Dit betekent dat niet alleen ons eigen wereldbeeld maar ook het zelfbeeld van onze kinderen, hun zelfwaarde en zelfvertrouwen verandert. Aanzienlijk! Alleen, zijzelf hebben daar weinig impact op en macht over omdat ze compleet van ons afhankelijk zijn, ons en hun peers massaal ‘spiegelen’.

(Non)verbaal besmettingsgevaar

En de boodschappen die we (non-)verbaal doorgeven zijn:

– dat maskers dragen veilig is, geen dragen onveilig is

– dat afstand houden veilig is, geen afstand houden gevaarlijk is

– dat knuffelen gevaarlijk is, niet knuffelen gezond is

– dat spuitjes en QR-code voor vrijheid zorgt

Zo indoctrineren we onze kinderen met angst voor het onzichtbaar gevaar, fnuiken we hun emotionele expressie door de spiegeling van halve gezichten, maken we van contact iets ‘vies’ en reduceren we het lichamelijk en zelfvertrouwen tot chemische afhankelijkheid. Zo leren we ons kostbaar goud dat het slechts metaal is, geen edel, tenzij het kan aangetoond worden. De voorwaardelijkheid als sleutel naar waarachtigheid en identiteit. Je bent hoegenaamd geen QR – code, zoals ik hier schreef. Als bezorgde vader, psycholoog, gedragswetenschapper en gezondheidsdeskundige vind ik dat we ook dit dringend onder ogen moeten zien i.p.v. het passief doorgeven “omdat de anderen het doen” of “het moet”. De keuze is aan elk van ons, opvoeding begint thuis, bij onszelf. De hoofdverantwoordelijkheid voor de gevolgen ligt dus onverbiddelijk ook daar. Dat heet dan eigenaarschap. En van daaruit groeit onze energie, onze kracht en onze (mede)menselijkheid.

Lieve verstandige mensen,
Zonder te belerend te willen doen.
Voel wat meer, imiteer wat minder. Wees de verandering. Woorden wekken, maar het zijn de voorbeelden die strekken.
Ik wil daar meer van zien, horen, lezen en voelen. De paraplu-politiek, die is van de politiek, niet van de (ped)agogiek.
En hoe bewuster we ons daarvan worden, hoe bedachtzamer en keuzevrijer ons gedrag zal zijn, met het aangeboren recht op geluk van onze kinderen – ons goud – indachtig. Hun vrijheid en kracht gespiegeld in onze harten.

– Steve Van Herreweghe –

Beste vrienden, volgers van deze blog,

Deze week werd een uitgebreide podcast met Greet Bunnens ingeblikt. Hierbij werp ik mijn ongezouten doch gepeperde blik, voorzien van de nodige metaforen en dit in vogelvlucht, op de gedeelde crisissituatie waar we straks twee jaar in vertoeven, proberen te overleven en zelfs het verschil te maken. Dit tegen wil en dank maar wel met de nodige moed, in verbinding en met een groot strijdershart. Diverse onderwerpen worden aangesneden tijdens dit twee uur durend interview:

  • Waarom niet iedereen op een zelfde manier denkt, kijkt, reageert
  • Welke cognitieve en sociale mechanismen een rol spelen in de dagdagelijkse strijd en polarisatie
  • Waarom gezond wantrouwen logisch is
  • Waarom dit gebeuren niet losstaat van voorafgaande maatschappelijke tendenzen
  • Wat de link is met de 4 fasen in de nacht en het donkerste uur dat voorafgaat aan de dageraad
  • Welke kenmerken typerend zijn voor hen die het ‘Spel’ doorzien
  • Wat het verschil is tussen een interne en externe locus of control
  • Hoe we best met angst omgaan, check ook survivalkit in lastige tijden
  • Waarom het blijvend debat, naast de eigen stem, het herstel van recht, inkeer en zelfactualisatie ons hierdoor kunnen halen
  • En iets over het verdriet, het gevangen leven en de kracht van olifanten (en dus mijn eerste boek-in-wording)

Veel luisterplezier en laat gerust jullie comments na hier of in de sectie comments op Youtube (onderaan de video).

Stay strong, keep connecting, be positive!

Steve

ps: momenteel non-actief op FB wegens zoveelste ban. Je vindt me wel hier en op:

Telegram: https://t.me/stevevanherreweghe
LinkedIN: https://www.linkedin.com/in/stevevanherreweghe/
MeWe: mewe.com/i/stevevanherreweghe

Tijden van donkerte baren pijnlijke weeën van angst en vertwijfeling. Niet in het minst wanneer het geloof in de autoriteiten rondom ons afneemt. De zoektocht naar houvast, naar herkenbaarheid, naar veiligheid maar ook naar identiteit voelt aan als kale reizen. Waar, uit wat en vooral uit wie kan nog vertrouwen geput worden? En waar, in wat en vooral in wie moeten we verder investeren?

Hoop. Het blijft de vader van elk kloppend hart en de moeder van alle drijfveren. We mogen het even verliezen, maar liefst niet te lang. En vooral dienen we te beseffen dat de bodem ervan zich niet daarbuiten maar hier ‘binnenin’ afspeelt.

Een vogel in een boom heeft geen schrik als de tak waarop ze zit plots breekt, omdat ze haar vertrouwen niet in de tak legt, maar in haar eigen vleugels.

Je vertrouwen leggen buiten jezelf is vaak aangeleerd, soms leerrijk, maar altijd ergens risicovol, zeker in tijden van verhoogde kwetsbaarheid en onzekerheid. En toch gebeurt het, steeds meer. Het enkel aan angst, ontkenning of blinde volgzaamheid toeschrijven getuigt van een te romantische mensvisie. Neen, het wordt steeds meer een regelrechte keuze, een bewuste keuze. Als je volgt, dan kies je ervoor te volgen. Als je zwijgt dan kies je ervoor te zwijgen. Als je de ogen sluit voor discriminatie dan kies je voor discriminatie. Read that again.

Je bent dus geen QR-code, geen Quick Response. Je bent niet machinaal, hoe geautomatiseerd jij je leven ook leeft of laat leven. Neen. Jij bent een actief-dynamisch, intelligent en regulerend deel van en in de samenleving. Je beschikt over een stem, over rechten, over een waarden- en talentenpakket, over een geschiedenis en een toekomst. Je bent hier met een reden en je maakt mee het verschil uit, willens nillens. Het is niet alleen door de indoctrinatie maar vooral door de acceptatie van (sociaal) geweld dat het pad wordt geëffend naar vervreemding en finaal vernietiging van onszelf en elkaar. Het is het wasdom van een pseudo-identiteit, ofwel een oneigenlijke manier van jezelf zien en zijn. Eén die ongelijkheid en destructie rechtvaardigt. Barbaarse symptomen van gedoogde ontmenselijking, ook wel ‘tirannie van de meerderheid’ genoemd, zoals Aristoteles het destijds omschreef.

Je bent geen QR – code. Het is slechts een opgedrongen en bijzonder zelfverminkend concept, een vloek op je natuur, een aanfluiting van je potentie, een misplaatst en gevaarlijk label, een asociaal wapen vooral. Het werkt misleidend, dwalend en leidt tot extreme en vooral onnodige verzieking en vernieling.

Gedraag je er dan aub ook niet naar. Doorprik de schijn, manifesteer je waardigheid, als individu, als mens. Leer van vogels, als meesters van vrijheid, die zingen zoals ze gebekt zijn, die vliegen omdat ze zichzelf licht nemen en die vertrouwen in het kwetsbare doch ook fabuleuze lichaam dat hen werd geschonken.

– Steve Van Herreweghe –

En? Hoe was het concert, de match, jullie reis, de teammeeting, ..?

We weten allemaal hoe lastig het is om onze aangename en onaangename ervaring uit te drukken, er taal aan te geven, de sfeer te beschrijven. En zelfs al doen we nog zo ons best, het is quasi onmogelijk om het totaalgevoel te vertalen. Woorden kunnen veel, maar ze beperken ons in het dieper begrip en de overdracht van de ervaring. Een dieper begrip vergt kennis van taal, kennis op zich. Wie als leek doorheen een telescoop, microscoop en de mens kijkt gaat niet hetzelfde zien als een bioloog, een astronoom, radioloog, chirurg of psycholoog. Kennis schept taal en taal snijdt de dingen in stukjes. Om het totaalplaatje te kennen en te ervaren is totaalkennis nodig, en dat gaat nooit zonder één iets: nieuwsgierigheid.

Het probleem

Is dat we te weinig bewust zijn van de link tussen de kennis die we bezitten, onze taal die we daarbij gebruiken, en haar logische beperkingen.

Is dat we te weinig bewust zijn dat onze selectieve kennis onze perceptie bepaalt, dat perceptie oordeel kleurt en dat oordeel verdeeldheid en afstand schept.

Hierdoor ontstaan psychosociale fenomenen en dynamieken die onder de noemer van hokjesdenken vallen. Hokjesdenken ofwel ‘categoriseren’ is volgens het woordenboek “een ongenuanceerde wereldbeschouwing hebben”. Iedereen doet het wel eens bij een ander, doch niemand die ervan houdt wanneer die zelf ‘gehokt’ wordt. Toch? Deze vorm van categoriek denken gaat in de regel gepaard met denkfouten (bijv. veralgemeningen), cognitieve dissonantie (innerlijke weerstand), framing (de werkelijkheid vernauwen), stigmatiseren (de ander markeren), scapegoating (de ander zondebokken). De gefilterde perceptie zorgt voor gefilterde besluitvorming, het hieruit volgend oordeel creëert naast scheiding, dualiteit en onvrede.

Is dat we in een tijd leven waarbij er niet alleen afstand moet genomen worden om ons te beschermen, maar tegelijk ook sociaal afstand wordt gecreëerd vanuit een vaccinatiestatus. Het probleem is dat we al uit een pre-Coronatijd komen van afgenomen verbondenheid en verheerlijking van status tout court. Het kernprobleem was en is dat we het bewuster reflecteren hierop en anders omgaan hiermee te wensen overlaat. En zodoende we ons aan deze rijkelijk bestudeerde fenomenen en dynamieken slaafs onderwerpen.

Door dit te doen is open dialoog vaak niet meer mogelijk, gaan de deuren van het hart dicht, en is de pijn van verwerping om te snijden. We reageren geschrokken en defensief, doch verdedigen, het heelt de wonde niet. 

De blinde vlek bij mensen zit hierin dat hokjesdenken op zichzelf een daad van projectie en egocentrisme is. Wat we veroordelen doen we zelf. En door een oordeel over de ander te vormen schept men niet alleen afstand maar tegelijk doet men zelf aan een vorm van blinde zelfverheerlijking. Tot daar de kans tot diepere verbinding. Terwijl we het met zijn allen zo sterk nodig hebben.

Wij zijn de etiketten niet, wij zijn de fles, de geschiedenis van de totale inhoud, het geheel, de 3-D ervaring. Woorden zeggen iets maar vernauwen en doden zelfs tegelijk, tenzij je poëtisch-symbolisch taalvaardigheid hebt ontwikkeld, en dan nog.

Cognitieve dissonantie en denkfouten anno 2021

“Dat is niet waar, je ziet het mis, het is complotdenken, wappie-geloof, absurd, onvoorstelbaar, de tv-experten en de politici zullen het toch wel weten?!”

In de cognitieve wetenschap noemen we dit ‘cognitieve dissonantie’ ofwel ‘het onbehaaglijk gevoel dat anderssoortige – onvertrouwde informatie teweeg brengt en een geneigdheid creëert om dit te verwerpen.’ Het is een verdedigingsreflex die wortelt in de basale ganglia – hersenstam en kenmerkend is voor het ‘reptielenbrein’. Dit oudste breindeel is vooral bezig met detectie van onveiligheid, en heeft “geen tijd om te leren”. Wat we niet (her)kennen gaan we bijgevolg verwerpen als ‘onwaar’. En waar een onbehaaglijk gevoel ontstaat daar is zelfreflectie noodzakelijk.

Verwijzen naar “dat is complotdenken” is daarom een denkfout, een cognitieve ‘bias’ omdat het selectief redeneren en veralgemenen is. Denkfouten misleiden ons. Iedereen heeft er en iedereen doet het. Denkfouten halen niet het beste in ons naar boven en buiten. Bijv. zwart-wit denken (“ik ben vóór iets of iemand, of er helemaal tegen”), veralgemenen (“alle mannen/vrouwen zijn onbetrouwbaar”), confirmeren (“zie je wel dat je altijd te laat komt”), attribueren (“die tegenslagen hebben met haar karakter te maken”). 

Nieuwsgierigheid als basis

De blik van een niet-wetend kind is wat we nodig hebben. Alleen door een open leerverliefde blik bruist het hart van verwondering. Want wat je niet kent kan je ook nooit herkennen, laat staan ervaren en waarderen. Het mes van oordeel snijdt je af van elke vorm van leren, van weten scheppen, van wetenschap, van waarheidsontvouwing. Het enige dat dit kan doorbreken is dus nieuwsgierigheid.

Om meer onze neocortex en de wijsheid van het hart (ook een ‘denkend’ brein op zich) te voeden is geen 10, 20, 80 of 0% maar 100% nieuwsgierigheid nodig. Nieuwsgierigheid is dé basis van ware wetenschap, geen beperkende noch exclusieve maar verruimende en inclusieve wetenschap. Zonder nieuwsgierigheid is er geen leren en ontwikkelen mogelijk, enkel bevestiging en herhaling van het bekende, het vertrouwde. Het comfort van het oude werkt als weerstand op de verkenning van het nieuwe, het onbekende. 

Nieuwsgierigheid zorgt er ook voor dat je zelf controle houdt over informatie. En ‘zelfcontrole’ is trouwens de sleutel naar een betere stressregulering. Zo niet zal de informatie je door onbewuste of subliminale beïnvloeding bereiken (zoals via reclame en de selectieve sensatiepers). Door niet nieuwsgierig te blijven verzwak jij je kritische zin geef je de kennis- en manipulatiemacht uit handen. Waarom maakt men trouwens zo veel reclame over farma en niet over gezonde voeding, lucht, beweging?

Daarom een pleidooi voor meer moed en lef naar verhoogde curiositeit, en je te durven openstellen voor ‘wat niet vertrouwd aanvoelt’, ‘wat niet bekend is’, ‘wat en wie anders is’ en ‘wat en wie wordt verworpen.’ 

We zijn hier mijns inziens om van elkaar te leren en vooral elkaar in waarde te zien en te laten. Het respecteren van fysieke en sociale grenzen is daarbij een recht en tegelijk ook een brug naar een hartelijker verbinding. 

– Steve Van Herreweghe –

Censuur smaakt zuur.
Het weerhoudt geen enkel nieuwsgierig brein, groot of klein
om dichter bij de waarheid te zijn.
En toch is het actueel schering en inslag
omdat het nu eenmaal mag.
Tot zolang men de pijn kan verbijten
En we samen niet langer willen splijten.”

Gestraft worden omdat je de andere kanten van de waarheid verdedigt, niet meer mogen meespelen omdat je nu eenmaal anders denkt, eruit geknikkerd worden door fanatieke factcheckfans. Kortom slik- en zwijgplicht voor ‘anderstaligen’, het ‘kleurt’ onze dagen. Op sociale media, Youtube, Google, en niet in het minst binnen de mainstreammedia. De verwerping van informatie om de zgn. desinformatie te vermijden is een regelrechte inbreuk op ons recht op kennis, totale kennis.

De wereld is een virtueel dorp geworden, nu nog een empathischer. Want wie dweept met kleutertuinpolitiek binnen en buiten onze schermpjes etaleert en propageert een bizar geworden mensbeeld en creëert een wereld van vertwijfeling. Daar waar een steeds schabouwelijker, bio-ethisch gevaarlijk machtsspel zich ontvouwt. Daar waar onze wereld en bewegingsvrijheid krimpt als te heet gewassen wol en angst groeit als bamboe. Daar waar schijnveiligheid en -heiligheid onder het mom van volksgezondheid wordt gevoed en farmaceutisch verheerlijkt. 

Wie zijn die vossen die het kippenhok (mogen blijven) bewaken?

Goed dat we nog kunnen delen, een beetje alhier, een beetje aldaar. Ook al is het misschien maar voor even. De ‘gestraften’ groeien echter in getale, ze verzamelen zich, en beraden zich, alsmaar meer en grondiger. Het protest groeit, hoe kan het ook anders. Kennis is macht. Wie daaraan peuzelt veroorzaakt een logische revolutie. Overleving en de nood aan complete informatie gaan hand in hand. Het is nog wachten op de hesjes alhier, rode het liefst, martiale als t van mij afhangt. Maar ze komen er, net als de vele obligate actiegolven. De tijd van debatteren is stilaan voorbij. De website van onze Gouden Burgerbeweging staat online sinds gisteren. Dat de acties mogen groeien, net als de verbinding die onze vereenzaamde harten zochten.

In naam van de volledige waarheid, de volledige gezondheid en de volledige vrijheid:

deze inkrimping op meervoudige schaal, deze onnatuurlijke tweedeling moet stoppen, de fysieke, sociale en emotionele splijting berokkent velen te veel en te lang onherstelbare pijn. Deze totalitaire machtsontplooiing heeft volksgezondheid ten andere al lang niet meer voor ogen. De waarheid komt altijd bovendrijven omdat ze finaal veel ‘licht’-er is dan de leugen. Mijn mening, mijn wetenschap. 

Lieve mensen allemaal, we leven tijdelijk op een bijzonder mooie blauwe planeet die draait om een wonderbaarlijke magnetische ster. Alles werkt, net als ons lichaam, zoals het moet werken, ver voorbij menig menselijk verstand kan vatten. Het verstand dat zich nu gedraagt als een vervelende kleuter in de bieb van veel dieper weten. En het vooral lijkt te vergeten dat je op een ronde planeet als de onze niet voor kanten hoeft te kiezen. 

– Steve Van Herreweghe –

Dat ‘Big Pharma rules’ is een open deur intrappen. En dat deze ‘nieuwe kerk’ reeds meerdere decennia haar volgelingen indoctrineert, evenzeer. Het is wat ik ‘de stelselmatige psychiatrisering van de maatschappij’ noem:

“een gevangenschap creëren op basis van een ziekte, de stigmatisering van de mens achter de patiënt, sociaal isolement, chemische afhankelijkheid induceren, levensperspectief wegnemen, chroniciteit installeren, onderdrukking van de natuurlijke agressie en vrijheid.”

Droefenis alom. Wat er nu (2020-2021) gebeurt op grote schaal gebeurt al ettelijke decades achter de muren van de psychiatrie waar ‘verloren’ (lees: verworpen) gelopen zielen gebrandmerkt en geïnstitutionaliseerd worden. 

Ik heb er mij 17 jaar intern (in 3de en in 2de lijnszorg) tegen verzet. Vurig, risico- en gewetensvol, soms met medestanders, doch meestal alleen. Met minder resultaat dan ik voor ogen had, de uitzonderingen bevestigen de regel. 

Het is vaak onbegonnen werk, zeker als het collectief ook gedijt in slachtofferdenken en -attitude. Er is namelijk zoiets als aangeleerde hulpeloosheid (‘zelfsabotage’), secundaire ziektewinst (‘ziekte brengt voordelen en bedekt de onderliggende problematiek’) en de latente identiteitscrisis (‘de diagnose als troost bij zelfverloochening’). De quasi gehele Westerse (vooral biologisch georiënteerde) geneeskunde teert daarop en zweert daarbij, met Big Pharma als Alziende God. 

Finaal heb ik zelf dat circus verlaten. En zo zijn er nog. Ik schreef er een reeks artikelen over destijds (het Groot Psychiatrierapport van De Morgen) en het is nu ook brandend actueel, check bijv. dit artikel en volg de links onderaan.

Zoals ik hier vaak over blog en conform mijn visie is er wel een hele andere uitweg. Maar dit vraagt bewustwording, diep (zelf)onderzoek, assertiveit en herinnering niet van wie men denkt of misvoed is te zijn maar van wie men wel werkelijk is. De sleutel ligt bij ‘holistische kennis’, bij ‘het voelen’ en bij ‘gedragsverandering’. Hoe iets of iemand jou bijv. doet voelen. Maakt het, hij of zij jou kleiner of maakt het, hij of zij jou groter? Dat is de vraag. Hulp en begeleiding hierbij is vaak aangewezen, ook al is het daarbij nog steeds zoeken naar een frisse speld in een oude hooiberg. Ik ben alvast sedert 23 jaar een gedreven mentor en coach. 

Het gehele mensbeeld moet mijns inziens aan diggelen geslagen worden. Mensen zijn echt geen toevallige hoopjes cellen die losstaan van de rest, zonder eigen zelfregulerende intelligentie, afweer en veerkracht, die vooral chemisch moeten bijgewerkt worden als er symptomen van ‘disharmonie’ of ‘dis-ease’ optreden. 

Neen. Mensen zijn – op grond van inzichten uit moderne fysica, epigenetica, integratieve geneeskunde – als interafhankelijke energiesystemen te beschouwen, die aan voortdurende zelfherstelling werken (autofagie), evolutionaire homeostase als groei beogen en aan kracht winnen door rust, positieve verhalen en gezonde lifestyle. Het is juist door mentale, chemische maar ook letterlijke misvoeding en dus ‘chronische vervuiling’ dat we verglijden naar de hoek op de achtergrond waar de klappen vallen, waar we – ondanks onze dikker wordende lichamen – steeds kleiner en kleiner worden, en zodoende vergeten dat we:

“bijzondere, unieke, vormelijk geworden verhalen, gesaboteerde en miskende helden, oerkrachtige en wijze goden in vermomming zijn.”

Er is nog gigantisch veel werk, laat het de held(in)-in-jezelf inspireren en vooral activeren om nu nog meer en dieper voor jezelf te gaan denken, en, nog meer te doen – waar mogelijk – als (n)ooit voorheen. 

– Steve Van Herreweghe –

Dat het bijzondere historische tijden zijn is een eufemisme van jewelste natuurlijk.

Het Coronavirus heeft alles en iedereen in zijn macht. Het lijkt wel op een Griekse God, Chronos bijvoorbeeld. Chronos was de jongste van de 12 Titanen, afstammend van Chaos en vader van Zeus en een bijzonder snelgroeiende familie (“varianten”).

Filosofe en schrijfster Joke Hermsen schrijft: ‘De tijd heeft twee gezichten, Chronos en Kairos. In de Griekse mythologie is Chronos de kloktijd. Deze is in de westerse wereld sterk geëconomiseerd geraakt. Tijd is immers geld geworden, daarom zijn we zo gestresst. Maar Chronos had een kleinzoon die weleens vergeten wordt: Kairos. Kairos is de god van het juiste ogenblik en de goede gelegenheid. Hij personifieert de tijd van rust, inspiratie en creativiteit.”

In tijden van vertwijfeling schuilen dus ook kansen. Maar soms hebben we daarin wat extra hulp en begeleiding nodig opdat we ons niet zouden verliezen in angst, ongeduld en moedeloosheid. 

Doordat het mij ook beroert wil ik waar mogelijk ook helpen, met kennis, inspiratie en ondersteuning. Omdat ik bijvoorbeeld steeds meer vragen krijg zoals “wat met die vaccinatie-uitnodiging, wat met de druk van buitenaf, wat met het risico?” heb ik een 8-tal punten beschreven die je mogelijks kunnen ondersteunen bij je persoonlijke beslissing.

Mijn devies in een notendop (voor wie dat wenst):

1. Jouw lichaam is jouw heiligdom. Het is een fenomenaal instrument dat jou draagt, vervoert, vervult. Het beschikt over vermogens die jou helpen genezen, groeien en verbinden. 

2. Druk van buitenaf om deze integriteit te doorbreken roept altijd weerstand op. Dat is de instinctieve reflex van jouw immuunsysteem, een aangeboren en adaptief biopsychosociaal ‘leger’ met een bijzonder sterk geheugen. 

3. Denk voor jezelf. Onderzoek alle informatie, niet enkel 1 klok maar meerdere klokken. Wees nieuwsgierig en gezond achterdochtig. Laat je niet leiden door media en mensen die jou pushen. Wie een ander pusht ontneemt diens zelfbeschikking. 

4. Als het aanvoelt als manipulatie, dan is het vaak ook zo. Wie manipuleert heeft een agenda, ofwel zoekt die een manier om zich niet alleen te voelen of uitgedaagd te worden in zichzelf te leren geloven. 

5. Als men zich bang en onzeker voelt dan zoekt men naar leiderschap. Vertrouw op mensen en informatie die jou in jouw zelfleiderschap erkennen en sterken. Die jou verzoeken in je moed en kracht te durven staan, mensen bij wie jij rustig wordt. 

6. Gezondheid is ons allerhoogste goed. Zonder gezondheid staan we zo goed als nergens. Gezondheid is een zaak van lichaam, geest, hart en contact. Voeding, beweging, rust maar ook dagelijkse extra zelfzorg houden je sterk. 

7. Wie geen grenzen stelt ontkent de eigen bescherming en is geneigd dit ook bij anderen te doen. Voel je beschermd. Verdiep je in gezondheidsmaterie tot wanneer er helemaal geen angst meer is. Angst is gebrek aan kennis. 

8. Beslis voor jezelf als het helemaal helder is, de storm van vragen is gaan liggen. Handel niet vanuit overleving. “Zolang jij ademt is er meer goed met je dan fout”, zeggen de Boeddhisten.

Wat je ook beslist, mijn vriendschap blijft.

– Steve Van Herreweghe –

‘De boog kan niet altijd kan gespannen staan’.

We werpen het o zo graag, overvloedig, ook wel gemeend de sociale ether in, toch? (…ook al doen we dat quasi met zijn allen vanuit een chronisch overspannen status, denk ik dan ‘stilletjes’). Res non verba ofwel de daad bij het woord voegen is – eerlijkheidshalve – zelden een eenmalige activiteit maar een levenslang leerproces. En net nu – in het Coronatijdperk – worden we er quasi met zijn allen in geduwd, willens nillens. Verplicht onthaasten. Ideaal dus om eens wat te reflecteren over dé bron van veel ziektes en lijden.

Stress, een groot containerbegrip

‘Stress’, het heeft – anno 2021 – God al lang verbannen als meest geliefkoosde zondebok en dé reden bij uitstek waarom we ziek zijn (en ‘zoek’ lopen). En als we dr. Google raadplegen dan krijgen we ongeveer 1.010.000.000 resultaten (0,50 seconden). Het is een universeel begrip en realiteit geworden die ons in ons dagelijks lijden verbindt, ook wel verblindt, en zelfs verbrandt. De verwereldlijking of secularisering ervan is zeker geen negatieve evolutie. De ontkerkelijking en ontnuchtering brachten de voeten meer op de bodem, de aandacht naar het lijf en de focus meer op zichzelf, het soevereine zelf, het aardse zelf. Anderzijds zorgde het ook voor een soort geestelijke – spirituele ontzuiling waardoor heel wat mensen het zgn. ‘levenskompas’ kwijt zijn geraakt. Een leegte waar vooral Big Pharma van profiteert. Ik schreef er hier scherper over door.

Stress. Het is een containerbegrip geworden. We kennen en gebruiken het ondertussen voor heel veel zaken, nog steeds eerder met een negatieve lading: verwijzend naar een soort ‘onbehagen, nervositeit, angst, zorgen’ zowel thuis, op het werk, in het verkeer, wanneer we het over ons verleden, de toekomst, onze gedachten, emoties en over het gedrag van anderen hebben. Het is een term die veel omvat, te veel, en het past perfect binnen de cognitieve luiheid, de gevoelsarmoede en de illusie van ’tijdsgebrek’ waarin we met zijn allen zijn vervallen. Dat we volgens verslavingsexperts “geen tijd hebben” klopt niet, aangezien gemiddeld genomen een volwassene 4u-6u/dag neust in en kleeft aan diens toestelletje. Deze ‘online- en checkhouding’ heeft met het bevredigingshormoon ‘dopamine’ te maken, een natuurlijke beloningsdrug, waaraan we megaverslaafd zijn. Ik besprak het hier uitgebreider.

Neutraal betekent stress ‘druk’ of ‘spanning’, zoals deze die je op een boog steekt. En die spanning kan laag of hoog zijn, aangenaam tot onaangenaam aanvoelen, en van kortdurende of aanslepende aard zijn. Algemeen spreken we van eustress wanneer het positieve druk is of ‘opwinding’ (om iets te presteren) en disstress wanneer het als negatieve druk wordt ervaren of ’teveel’.

‘Controle’ is daarbij steeds het sleutelwoord. Vooral dan de mate ervan ofwel de autonomie die we in de situatie ervaren. Gebrek aan controle over en perspectief in een situatie bevordert heel vaak de negatieve stressbeleving en dwarsboomt de positieve zingeving.

Overlevers en hun pedalen (kwijt),

Dankzij ‘stress’ (dat weten we dankzij de evolutietheorieën) – hebben we het als mensensoort ‘overleefd’. Het is het biochemisch product van ons overlevingsmechanisme; een mechanisme met diepe roots in het instinctieve reptielenbrein en werkzaam via het autonoom zenuwstelsel (AZS).

Dat AZS heeft 2 pedalen die best zo gelijkmatig – evenwichtig mogelijk worden gebruikt: het gaspedaal (sympathisch deel) enerzijds, dat bij waarneming van ‘gevaar’ ons lijf een vloedgolf van natuurlijke chemicaliën – hormonen (adrenaline, noradrenaline, cortisol) bezorgt ifv ‘actie’ en via de vecht-vluchtreflex, en anderzijds het rempedaal (parasympathisch deel) dat ons lijf terug naar een relaxatie- en herstelmodus brengt. Dit natuurlijk evenwichtsmechanisme in ons lichaam heet de homeostase.

De kern van het probleem is niet de acute stresservaring maar wel de chronische – aanhoudende stresservaring, waardoor de homeostasis van ons organisme in het gedrang komt. Beeld je maar eens in dezelfde afstand met 1 ipv 2 pedalen te fietsen. Of nog anders gezegd, het is niet zozeer de zwaarte van de rugzak maar hoe lang je die al draagt dat gaat doorwegen, en acute lastsignalen tot ernstige ziektes gaat genereren.

De gerenommeerde celbioloog dr. Bruce Lipton (US) stelt dat het wetenschappelijk bewezen is dat 95% van alle ziektes stressgerelateerd zijn. En deze stress kan chemisch (toxische stoffen), fysiek (mechanisch) en emotioneel (overspoeling) van aard zijn. Wanneer we (1) teveel en (2) te lang ’(ver) dragen’ evolueert de spreekwoordelijke spanningsboog naar ‘te strak’ en kan die op een gegeven ogenblik ‘breken’. Onderweg vertoont ons lichaam wel al voldoende signalen (vermoeidheid, prikkelbaarheid, geheugenklachten, hartkloppingen, hoofdpijn, gedaalde frustratietolerantie, psychosomatische klachten, …) waar we te vaak ‘ontkennend’, ‘minimaliserend’ op reageren. Men gaat door op hetzelfde elan want “duty calls”, tot een toestand bereikt wordt (zoals bij burn-out) waarbij het echt helemaal niet meer gaat.

En nu (verder)?

Zoals aangestipt, ‘controle’ is het sleutelwoord. En deze lijken we grotendeels kwijt geraakt.

Eén van de allergrootste bronnen van (inter)menselijk lijden komt neer op het volgende onevenwicht:
1. een overmaatse betrokkenheid (en dus controledwang) bij zaken waar we geen invloed op hebben
2. een ondermaatse betrokkenheid (en dus ontkenning) bij zaken waar wel wel invloed op hebben
3. het onbewust zijn hiervan en het hardnekkig blijven vasthouden aan 1. en 2.

En nu het een wetenschappelijk gegeven is dat stress, naast ons denken en voelen ook onze organen (hersenen, maag-darmstelsel, huid, hart, longen, lever, nieren, enz.) teistert en het steeds meer door moderne gezondheidswetenschappen zoals psychoneuroimmunologie en epigenetica sterk wordt bekrachtigd rijst natuurlijk meer en meer de vraag ‘Hoe we dit dan in huidige jachtige geautomatiseerde cultuur moeten gaan (blijven) counteren?’

Er zijn diverse adviezen natuurlijk mogelijk, maar start misschien met de teksten Survivalkit in lastige tijden, Pauzeren kan je leren en Van kwantiteit naar kwaliteit

Ik hoop dat je in afwachting van mijn boek en via deze blog en podcast iets meer antwoorden kunt vinden. Voor verdere vragen kan je me steeds contacteren.


– Steve Van Herreweghe

“Te veel op mijn schouders, een krop in de keel, er ligt iets op mijn maag, er moet iets van mijn lever, dat doet pijn aan ’t hart, daar komen mijn haren van recht..”

Gevoelens, emoties, hoe ‘ongrijpbaar’ ook, ze drukken zich lijflijk en organisch uit. Niet enkel in onze taal maar ook werkelijk in de stoffelijke realiteit van ons lichaam. Of we dit nu weten of niet, willen of niet, door onze verbinding met de buitenwereld en elkaar ontstaan ze, en verblijven ze, kort maar ook vaak heel lang, en met gevolg. De prettige en de minder prettige, de mooie en de bijzonder pijnlijke.

Na 25 jaar ervaring in de (geestelijke) gezondheidszorg durf ik te stellen dat er nog steeds bijzonder weinig aandacht gaat naar de impact van de emotionele gezondheid op de algemene gezondheid, naar het verband tussen de emotionele kwetsbaarheid en de fysieke kwetsbaarheid, naar de link tussen ziektes en gevoelsvervreemding.

Via de psycho-neuro-immunologie weten we al jaren dat (emotionele) stress, zeker deze die chronisch aansleept, een impact heeft op ons psychosomatisch ziek- en welzijn. Meer recent wetenschappelijk bio-genetisch onderzoek verwijst zelfs naar een heel duidelijke link tussen onze (dieperliggende) emoties en de structuur van ons DNA! Emoties kleuren niet alleen ons leven, ze beïnvloeden blijkbaar ook het erfelijk materiaal van waaruit we gevormd worden.

‘De tranen die niet gehuild worden door de ogen, worden gehuild door onze organen’, zegt dr. James Lynch. Heel veel psychische, somatische, relationele en sociale problematieken zijn op ‘vergeten’ trauma gebaseerd. De pijn die men in het heden ervaart in lijf, werk, relaties en leven gaat daarbij hand in hand met oude wonden en onverteerde kwesties. Ik schreef er meer over in crisis als doorbraak (leestip!). Het is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat aanhoudende eenzaamheid even nefast is voor ons immuunsysteem als 15 sigaretten/dag. Er zou namelijk een significante wisselwerking bestaan tussen cytokine (een afweerhormoon) en het sociale interactiepeil.

Bottom line is dat in een wereld van ‘beheersbaarheid’, ‘quick fix’, ‘controle’, ‘comfort’ en ‘symptoombestrijding’ amper nog aandacht gaat naar de diepere oorzaken van hart- en vaatziekten, nier-, long-, lever- en andere aandoeningen, diabetes, obesitas, auto-immuunziektes. Het lichaam vertaalt wat de geest verdrukt en vergeet. Het lichaam weerspiegelt wat we emotioneel niet kunnen of durven uitdrukken. De weerstand ligt in oude verhalen en wat ons hoofd ons blijft vertellen: “Het is niet ok om mezelf uit te drukken.”

Tussen de prikkels die we krijgen en de reacties die we geven ligt een bijzondere ruimte, een vergeten oceaan van voelen. We leven ontheemd van onze diepste gevoelens, onze trauma’s, lijden aan rouwvrees, hebben immens veel schrik voor verwerping. En dankzij het masker en de ‘sociale aanpassing’ overleven we, in combi met alcohol, pillen, en vele andere compulsies of verslavingen, en ja zelfs overmatig positivisme. Er is amper nog voeling, voeling met de binnenkant, voeling met de buitenkant, voeling met de onderstroom des levens, voeling met het vergeten zuur en het allerdiepste zoet. We begrijpen niet meer dat ‘wie zich beter wil leren voelen ook het voelen moet leren te verbeteren’. En geloof me, ik heb net ook moeten leren, echt.

Tips voor ‘Emotioneel Werk’ ofwel je ‘Gevoelshuishouding’:

Van vat ‘vol’ naar vat ‘op’ gevoel :

🔸 leer luisteren naar en wees lief voor je lijf, het stuurt je voortdurend signalen over je emotionele zelf. Beschouw de signalen wat meer in figuurlijke zin. Wat vertelt je lijf je over je verdriet, je kwaadheid enz.

🔸 schrijf meer over je innerlijk leven: journaling of narrative writing werkt heel louterend. Je vormt een betere band met de voortdurende onderstroom, de onderliggende verlangens leer je beter begrijpen

🔸 praat meer in vertrouwen over je diepere soms verborgen gedachten, pijn, hoop, angsten, dromen. Het geheime meer aan het licht brengen klaart bijzonder veel op en uit.

🔸 schakel hulp in bij de verwerking van te pijnlijke gebeurtenissen in je leven, laat het niet verzuren, zoek een mentor, vertrouwenspersoon, ‘praatdeskundige’. Stel niet uit.

🔸 laat de dingen die je overkomen iets meer bezinken en landen. Zeg niet te snel ‘ok’, ‘ja’, ‘neen’, neem je tijd om te meer te voelen.

🔸 hou je interne radio in de gaten. Gedachten zijn de bouwstenen van onze perceptie, onze realiteit en dus ook onze gevoelens. Voorzichtig met overhaaste conclusies, veralgemeningen en negativisme. We denken bijzonder veel, de denkfouten inbegrepen.

🔸 wees selectiever: vermijd negatieve plaatsen, mensen en zoek meer zachte sferen op. Omgeving en medemens hebben heel grote impact op je stemming.

🔸 leer ook luisteren naar anderen, beter, langer, dieper. Stel vragen en reflecteer op wat je hoort bij de ander. Verleg niet te snel de focus terug op jezelf.

🔸 ga helemaal op in ervaringen, voeg meer emotie toe aan je activiteiten. Speel, dans, zing, creëer met hart en ziel.

🔸 leer van en imiteer kinderen, zij staan dichter bij hun eerlijke zelf.

🔸 fysieke aanraking: toelaten, erin groeien, durven geven bevordert de gevoelsband met jezelf en je intimi.

🔸 zoek de natuur op, wandel meer, en laat je gevoelens opborrelen, luister zoveel mogelijk zonder oordeel en leer van natuurlijke herkauwers én zenmeesters zoals de koetjes!

Het is wel ok wat je voelt. Het is wel ok om dit te delen. Vertrouw je gevoelens wat meer. Het komt je gezondheid en deze van anderen alleen maar ten goede.

– Steve Van Herreweghe